नॉस्ट्रडॅमसची "कुंडली' - भाग 2

भविष्यवाणी - किती खरी, किती खोटी?

नॉस्ट्रडॅमस हा भविष्यवेत्ता म्हणून विश्‍वप्रसिद्ध आहे. त्याने वर्तविलेली अनेक भाकितं खरी ठरली आहेत, असं सांगितलं जातं. उदाहरणार्थ सोळाव्या लुईचं पलायन, नेपोलियन, हिटलर, इराणच्या शहाची पदभ्रष्टता, पर्शिया-तुर्कस्तान यांच्यातील ऑक्‍टोबर 1727चा तह, लुई पाश्‍चर, स्पॅनिश यादवी युद्ध अशा अनेक घटना त्याला आधीच "दिसल्या' होत्या. काही वर्षांपूर्वी प्रिन्सेस डायना आणि डोडी यांचा अपघाती मृत्यू झाला. त्याचं भाकितही नॉस्ट्रडॅमसने केलं होतं, असं नंतर सांगण्यात आलं.

आता हे जर खरं असेल, तर मग असं मानावं लागतं की पुढं काय होणार हे आधीच ठरून गेलेलं आहे. कोणीतरी ते आधीच निश्‍चित केलेलं आहे. आणि ते "कोणीतरी' म्हणजे दुसरं कोण असणार? अल्ला, भगवान, आकाशातला बाप्पा! पुन्हा याचा अर्थ असा होतो, की भगवद्‌गीतेत सांगितल्याप्रमाणे सर्व प्राणीमात्रांच्या हृदयात जो ईश्‍वर आहे, तो सर्व प्राणीमात्रांना यंत्राप्रमाणे चालवतो. मग मानवी प्रयत्नांना काहीच अर्थ राहात नाही. नॉस्ट्रडॅमसची भाकितं खरी ठरली, ठरत आहेत हे एकदा नक्की झालं, की मग परमेश्‍वर, नियती या संकल्पनांना सुखाने शरण जाण्यावाचून अन्य गत्यंतर नाही! असं शरण जाण्याकडेच अनेकांचा कल असतो. बहुतेकांचा देव आणि दैवावर विश्‍वास असतो आणि म्हणूनच त्यांची नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यवेत्तेपणावरही श्रद्धा असते.

तेव्हा आता हे पाहिलं पाहिजे, की खरोखरच नॉस्ट्रडॅमसने वर्तविलेली भाकितं खरी ठरली आहेत का? खरोखरच त्याच्याकडे भविष्यात डोकावण्याची शक्ती होती का?
आपण आधी पाहिलंच आहे, की नॉस्ट्रडॅमसला खगोलशास्त्र आणि गूढविज्ञान या विषयांत कमालीची रूची आणि गती होती. 1544 मध्ये सलोनमध्ये स्थायिक झाल्यानंतर त्याने वैद्यकीचा जवळजवळ त्याग केला होता आणि ज्योतिषाचा व्यवसाय सुरू केला होता. असं सांगतात, की रात्रीच्या वेळी तो एक काश्‍याचं भांडं घ्यायचा. पाण्याने ते काठोकाठ भरून एका तिपाईवर ठेवायचा. मग स्वतःला संमोहित करायचा आणि त्या पाण्यामध्ये तास न्‌ तास पाहात बसायचा. त्यात त्याला भविष्य "दिसत' असे. हे जे भविष्य त्याने पाहिलं ते त्याने काव्यात, चार-चार ओळींच्या छंदात लिहून ठेवलेलं आहे. ग्रीक, हिब्रू, लॅटिन, इटालियन, स्पॅनिश आणि सेल्टिक भाषेचा वापर करून त्याने हे भविष्यकाव्य लिहिलेलं आहे. पुन्हा ते सगळं सांकेतिक पद्धतीने, अलंकारिक, रूपकात्मक शैलीत लिहिलेलं आहे. "इन्क्विझिशन'पासून स्वतःला वाचविण्यासाठी आणि सामान्यजनांना भविष्याचं स्पष्ट दर्शन होऊ नये यासाठी त्याने आपलं भविष्यकाव्य गूढ करून ठेवलं असं सांगितलं जातं. या गोष्टींमुळे त्याच्या काव्याची उकल करणं अवघड झालेलं आहे. त्याचबरोबर त्यातून हवे ते अर्थ काढणंही शक्‍य झालेलं आहे. थोडक्‍यात नॉस्ट्रडॅमसची सर्व भविष्यवाणी अत्यंत मोघम स्वरूपाची असून, त्यातून "जो जे वांछिल तो ते लाहो' अशा प्रकारचा अर्थ काढता येतो.

उदाहरणार्थ नॉस्ट्रडॅमसने केलेलं हे फ्रेंच राज्यक्रांतीचं भाकित पाहा. तो लिहितो -
When the litters are overturned by the whirlwind
and faces are covered by cloaks,
the new republic will be troubled by its people.
At this time the reds and the whites will rule wrongly. (शतक 1, छंद 3)

म्हणजे - जेव्हा झंझावाती वावटळीने पालख्या उलटल्या जातील आणि चेहरे बुरख्याने झाकून घेतले जातील, नवे गणराज्य आपल्या जनतेमुळेच संकटात सापडेल. यावेळी लाल आणि पांढरे वाईटप्रकारे राज्य करतील.

हे जे भाकित आहे ते 1789च्या फ्रेंच राज्यक्रांतीबद्दलचं आहे असं एरिका चिथम यांनी म्हटलेलं आहे. हा अन्वयार्थ त्यांनी कसा लावला, तर पालख्या हे सरंजामशाहीचं प्रतिक आहे. त्या क्रांतीच्या झंझावातात उलथून पडतील. "चेहरे बुरख्याने झाकून घेतले जातील', ही ओळ फ्रान्समधून पलायन करणारांबाबत असावी किंवा गिलोटिनद्वारे कापल्या गेलेल्या आणि नजरेआड ठेवण्यात आलेल्या मुंडक्‍यांसंदर्भात असावी, अशं चिथम हिने म्हटलेलं आहे. लाल या शब्दाने क्रांतिकारकांचा उल्लेख होतो, तर पांढरा हा फ्रान्सच्या बोर्बन राजघराण्याचा निदर्शक रंग आहे. हे सर्व ठीक आहे. पण असाच शब्द ताणूनताणून अर्थ काढायचा तर हे भाकित कोणत्याही उठावाबद्दलचं असू शकेल. ते 1857च्या बंडाबद्दलचं आहे असं कोणी म्हणालं तर काय करणार?

नॉस्ट्रडॅमसच्या या भाकिताचा अर्थ आपण असाही लावू शकतो, की शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे आणि गोपीनाथ मुंडे यांच्या झंझावाती प्रचारामुळे कॉंग्रेसी सरंजामदारांच्या पालख्या निवडणुकीत उलथून पडल्या. शरद पवार, छगन भुजबळ आदींना त्यांच्यावरील आरोपांमुळे चेहरे बुरख्याने झाकून घ्यावे लागले. म्हणजे त्यांचे खरे चेहरे उघडे पडले म्हणून ते आपले तोंड लपवू लागले. पण तरीही महाराष्ट्रातल्या मतदारांनी सुस्पष्ट कौल न दिल्याने ही नवी शिवशाही, हे लोकांचे राज्य संकटात सापडले. पुढे सत्तेवर आलेले भगवे (लाल) आणि त्यांना पाठिंबा देणारे पांढरे अपक्ष (कॉंग्रेस बंडखोर) यांना राज्यकारभार नीट चालवता आला नाही. याचा अर्थ हे भाकित झालं महाराष्ट्रातील सत्तांतराचं! आता याला काय म्हणणार?!

अशीच अनेक भाकितं आहेत, की ज्यांचा अर्थ काहीही होऊ शकतो. शतक 1, छंद 16 मध्ये विसाव्या शतकाअखेरीस युद्ध, सोबत रोगराई व दुष्काळ येणार असं म्हटलेलं आहे. पण स्वतः एरिका चिथम यांनीच हे भाकित कुठल्याही शतकाचं असू शकतं असं म्हटलं आहे!

शतक 1, छंद 25 मध्ये नॉस्ट्रडॅमस सांगतो -
The lost thing is discovered hidden for many centuries. Pasteur will be celebrated almost as a God-like figure. This is when the moon completes her great cycle, but by other rumours he shall be dishonoured.
(अनेक शतकांपासून लपविलेली गोष्ट शोधण्यात येईल. पाश्‍चरला जवळजवळ एखाद्या देवाप्रमाणे गौरविले जाईल. चंद्र आपली महाप्रदक्षिणा पूर्ण करील तेव्हा हे घडेल, पण अन्य काही अफवांमुळे त्याला अपमानीत केले जाईल.)
या भाकितात पाश्‍चर हे नाव असल्यामुळे ते लुई पाश्‍चर यांच्याबद्दलचं आहे, असं मानण्यात आलं. पण याचा आणखीही वेगळा अर्थ निघू शकतो. पुन्हा पाश्‍चरने "खूप शतके लपविण्यात आलेली लॉस्ट थिंग शोधली' याचा अर्थ त्याने रोगजंतूंचा शोध लावला असं म्हणणं म्हणजे खूपच झालं! रोगजंतू ही काही लॉस्ट थिंग नव्हे. तसं असेल तर ते कोणी हरविले? अनेक शतकं कोणी लपविले? पण तरीही नॉस्ट्रडॅमसचं हे पाश्‍चरबद्दलचं भाकित खरं ठरलं असं सांगण्यात येतं.

नॉस्ट्रडॅमसची फ्रेंच राज्यक्रांती, नेपोलियन याबाबतची भविष्यवाणी पाहिली तर तो जणू काही समकालिन इतिहासकारच होता असं वाटावं! त्याने वायरलेस यंत्रणा, ट्रांझिस्टर, टेलिव्हिजन, स्कूटर, वीज, विमाने, पाणबुड्या, लढाऊ विमाने, त्यांचे पायलट यांचंही भाकित केलं होतं असं विविध छंदांच्या अर्थाची ओढाताण करून सांगण्यात येत आहे.



नॉस्ट्रडॅमस आणि भारत देश

काही वर्षांपूर्वी आपल्याकडच्या जयकुमार आळंदकर यांनी (हे कुणाचं तरी टोपणनाव असावं.) "जयभाष्य नॉस्ट्रडॅमस' नावाचा ग्रंथ लिहिला आहे. (अमित तेजस प्रकाशन, सोलापूर, पृष्ठे 440, किं. 230 रू.). या ग्रंथात आळंदकरांनी असं मत मांडलंय, की नॉस्ट्रडॅमसची भविष्यवाणी म्हणजे बृहद्‌ कादंबरीच आहे आणि तिचा नायक आहे भारताच थोर पुरूष आणि भारत देश! आळंदकर सांगतात, की नॉस्ट्रडॅमसचं असं भाकित आहे, की एक चिनी मुस्लिम नेता हा महान ख्रिश्‍चन विरोधक म्हणून पुढे येईल. येथे नोव्हेंबर 1999 पासून तिसरे जागतिक महायुद्ध सुरू होईल. हा तिसरा ख्रिस्तविरोधक युरोपवर आक्रमण करील. तो नेपोलियन, हिटलर यांच्याप्रमाणे विश्‍वातील महान खलनायक असेल. युरोपला चिनी मुस्लिमांच्या दास्यातून मुक्त करण्यासाठी महान विश्‍वनायक, थोर भारतीय पुरूष श्रेयन (Chyren) पुढाकार घेईल. इ.स. 2000 नंतर सुमारे 1700 वर्षे भारत देशच सर्व विश्‍वराष्ट्रांचा मार्गदर्शक ठरेल.

आळंदकर सांगतात, की दक्षिण भारतात, महाराष्ट्रात हा महान विश्‍वपुरूष जन्म घेणार आहे. तो दत्त संप्रदायी असेल. हा अवतारी पुरूष म्हणजेच कल्की. आणि सर्वात आश्‍चर्याची गोष्ट म्हणजे 23 एप्रिल 1974 रोजी सकाळी सात वाजून दहा मिनिटांनी करवीर पाटण येथे जी व्यक्ती जन्मली आहे, ती व्यक्ती म्हणजेच भारताचा महान कल्की होय!

आळंदकरांच्या म्हणण्यानुसार नॉस्ट्रडॅमसने शिवाजी महाराज, सुभाषचंद्र बोस, राणी लक्ष्मीबाई, इंदिरा व राजीव गांधी, गुरू गोविंदसिंग, महात्मा गांधी यांच्या जीवनकार्याचीही नोंद केलेली आहे. "मुंबई शहर सर्व विश्‍वातील गुन्हेगारांचे आणि महान कलावंतांचे स्थान बनेल,' असंही नॉस्ट्रडॅमसने लिहून ठेवल्याचं ते सांगतात.

शतक 5, छंद 65 मध्ये त्याने राजीव गांधींची 21 मे 1991 रोजी बॉम्बस्फोटात हत्या होणार असं म्हटलं असल्याचं आळंदकर आपल्या ग्रंथात सांगतात. मुळात या ठिकाणी नॉस्ट्रडॅमसने असं लिहिलंय -

Suddenly appeared, the terror will be great, hidden by the ringleaders of the affair. The women on the charcoal will no longer be seen, thus, little by little the great ones will be angered.

(अचानक निर्माण झालेली दहशत अतिशय प्रचंड असेल. विशिष्ट कामासाठी तयार करण्यात आलेल्या टोळीच्या म्होरक्‍यांनी ती गुप्त ठेवली असेल. कोळशावरील महिला यापुढे दिसणार नाहीत, अशाप्रकारे हळूहळू थोर व्यक्ती संतापतील.)
या भाकितातील शब्द न्‌ शब्द अगदी कितीही ताणला, तरी त्यातून राजीव गांधी यांचा बॉम्बस्फोटाने मृत्यू होण?र हे कसे काय स्पष्ट होईल?

नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यवाणीतील सर्वच छंदांबाबत असं झालेलं आहे. म्हणजे काय तर, त्याचा एखादा छंद घ्यायचा. त्याच्या अर्थाची ओढाताण करून पाहायचं, की त्यात एखादी ऐतिहासिक घटना बसते की नाही. ती तशी बसली, की मग लगेच जाहीर करायचं की त्या अमूक-अमूक घटनेचं भाकित नॉस्ट्रडॅमसने आधीच वर्तविलं होतं! असा हा एकूण सगळा प्रकार आहे.

भारतीय पुरूष विश्‍वनायक बनेल, चिनी मुस्लिम युरोपवर आक्रमण करील वगैरे अर्थ आळंदकरांनी नॉस्ट्रडॅमसच्या ज्या भविष्यछंदातून काढला आहे, ते पाहिलं तर शब्दार्थाच्या ओढाताणीचा हा प्रकार स्पष्ट होईल.

शतक 2, छंद 28 मध्ये नॉस्ट्रडॅमस सांगतो -
The last but one of the prophet's name, will take monday for his day of rest. He will wander far in his frenzy delivering a great nation from subjection.
(प्रेषिताचं शेवटून दुसरं नाव असलेली व्यक्ती सोमवार हा त्याच्या विश्रांतीचा दिवस मुक्रर करील. तो त्याच्या उन्मादात भटकत राहून एका महान राष्ट्राची गुलामगिरीतून सुटका करील.)

शतक 2, छंद 29 सांगतो -
The man from the east will come out of his seat and will cross the Apennines to see France. He will cross through the sk, the seas and the snows and he will strike with his rod.
(पूर्वेकडील एक पुरूष आपली जागा सोडून येईल आणि ऍपेनाईन्स ओलांडून फ्रान्सला भेट देईल. तो आकाश, समुद्र आणि बर्फ ओलांडून येईल आणि आपल्या दंडाचा आघात सर्वांवर करील.)

शतक 5, छंद 54 -
From beyond the Black sea and great Tartery, there will be a king who come to see France. He will pass through Alenia and Armenia and leave his bloody rod in Byzantium.
(काळा समुद्र आणि महातार्तार किंवा चीन या पलिकडून एक राजा फ्रान्समध्ये येईल. दक्षिण रशियातील ऍलेनिया आणि आर्मेनिया या मार्गे तो कॉन्स्टॅंटिनोपल येथे येईल आणि त्याचा रक्ताळलेला दंड तो तेथे सोडून देईल.)

शतक 10, छंद 72 -
In the year 1999 and seven months, from the sky will come the great King of Terror. He will bring back to life the great King of Mongols. Before and after war reigns happily.
(इ.स. 1999च्या जुलै महिन्यात आकाशातून दहशतीचा सम्राट येईल. महान मंगोल राजाला (म्हणजे त्याच्या आठवणींना?) तो जिवंत करील. त्यापूर्वी व त्यानंतर युद्ध होईल. - हा दहशतीचा सम्राट म्हणजेच तिसरा ख्रिस्तविरोधक असेल.)

शतक 2, छंद 79 -
The man with the curly, black beard will subdue the cruel and proud nation through skill. The great CHIREN will take from afar all those captured by the Turkish banner.
(काळीकुरळी दाढीधारी मनुष्य आपल्या कौशल्याने क्रूर, अभिमानी राष्ट्राला जिंकील. हा महान शिरेन तुर्कांनी जिंकलेले सर्व काही त्यांच्याकडून जिंकून घेईल.)

या आणि अशाप्रकारच्या छंदांमधून भारतीय पुरूषाच्या विश्‍वविजयाची कहाणी रचण्यात आली आहे. गमतीचा भाग म्हणजे शिरेन किंवा श्रेयन या ज्या नावाभोवती हे सर्व कल्पनेचं जाळं विणण्यात आलं आहे, ते नाव हेन्री या नावाचं निदर्शक असून, हा छंदच मुळी 1571मध्ये झालेल्या लेपॅंटोच्या लढाईसंदर्भात असल्याचे नॉस्ट्रडॅमसच्या भाष्यकार एरिका चीथम यांचं मत आहे!

इथं आणखी एक महत्त्वाची बाब नमूद केली पाहिजे. ती म्हणजे, जगावर भारतीय राज्य करतील असं नॉस्ट्रडॅमसच्या भारतीय भाष्यकारांना दिसत असलं, तरी पाश्‍चात्य भाष्यकारांना मात्र तसं मुळीच वाटत नाही. नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यवाणीचा अर्थ लावत असताना भारत हा देश त्यांच्या खिजगणतीतही नसतो. नॉस्ट्रडॅमसच्या संपूर्ण भविष्यवाणीत भारताच, हिंदुस्थानचा पुसटसाही उल्लेख नाही, हे लक्षात घेतलं पाहिजे.


मनी वसे ते भाकितात दिसे!

नॉस्ट्रडॅमसची अनेक भाकितं खरी ठरली आहेत असं त्याचे भाष्यकार सांगतात. त्यांच्या या विधानाचा अर्थ आपण नीट समजून घेतला पाहिजे. त्या विधानाचा गर्भितार्थ असा असतो, की ज्या अर्थी नॉस्ट्रडॅमसची अनेक भाकितं खरी ठरलेली आहेत, त्या अर्थी त्याची बाकीची भाकितंही खरीच ठरणार आहेत.

आता एरिका चीथम यांच्या ग्रंथात ही जी "खरी' ठरलेली भाकितं दिली आहेत, त्यांच्याकडे जरा दृष्टिक्षेप टाकला की एक गोष्ट लक्षात येते, की ही सर्व भाकितं 1979 पूर्वीच्या घटनांबाबतची आहेत. एरिका चीथम ही नॉस्ट्रडॅमसची अधिकारी भाष्यकार मानली जाते. तिने संपादित केलेला "प्रॉफेसिस ऑफ नॉस्ट्रडॅमस' हा जो आज प्रमाणग्रंथ मानला जातो, तो प्रकाशित झाला डिसेंबर 1979 मध्ये. त्यातून हेच स्पष्ट होतं, की एरिकाबाईंनी 1979 पूर्वीच्या ऐतिहासिक घटना नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यछंदांमध्ये बसविल्या व मग त्या घटना नॉस्ट्रडॅमसला कशा दिसल्या होत्या असा डंका पिटविला. अन्य भाष्यकारांनीही असंच केलेलं आहे. हे एवढ्या ठामपणे आपण म्हणू शकतो, कारण 1979नंतरच्या कालखंडाबद्दल नॉस्ट्रडॅमसने जे भविष्य वर्तविलं आहे, सर्व भाष्यकारांनी आपापल्या परीने त्याचा जो अन्वयार्थ लावलेला आहे, तो साफ चुकीचा ठरला आहे. 1979नंतरची नॉस्ट्रडॅमसची निदान आतापर्यंतची सर्व भाकितं तद्दन खोटी ठरली आहेत!

यासंदर्भात त्याचं "किंग ऑफ टेरर' म्हणून गाजलेलं जे भाकित आहे (शतक 10, छंद 72) ते पाहण्यासारखं आहे.

(In the year 1999 and seven months, from the sky will come the great King of Terror. He will bring back to life the great King of Mongols. Before and after war reigns happily.
इ.स. 1999च्या जुलै महिन्यात आकाशातून दहशतीचा सम्राट येईल. महान मंगोल राजाला (म्हणजे त्याच्या आठवणींना?) तो जिवंत करील. त्यापूर्वी व त्यानंतर युद्ध होईल. - हा दहशतीचा सम्राट म्हणजेच तिसरा ख्रिस्तविरोधक असेल.)

या भाकिताने काही वर्षांपूर्वी सर्व जगात खळबळ उडवून दिली होती. या भाकितानुसार विसाव्या शतकाच्या अखेरीस जुले 1999 च्या सुमारास जगबुडी होणार होती. महायुद्ध होऊन जगाचा संहार होणार होता. तसं काही घडलेलं नाही, हे आपण पाहतोच. पण तसंच होणार याबद्दल तेव्हा कोट्यवधी लोकांची खात्री होती. जपानमध्ये 1999 मध्ये एक पाहणी करण्यात आली होती. त्यानुसार 20 टक्के जपानी लोकांचा या भाकितावर विश्‍वास होता. भारतात काही अशी पाहणी झाल्याचं ऐकिवात नाही. पण येथील किमान 60 टक्के लोकांना तरी जगबुडीची भीती होती. कारण येथील अनेक बाबा, महाराजांनी नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यवाणीच्या आधारे जगबुडण्याच्या तारखाच जाहीर केल्या होत्या. आसाराम बापू, नरेंद्र महाराज, गगनगिरी महाराज ही त्यातलीच काही बाबामंडळी. पण नॉस्ट्रडॅमसचं हे भविष्य खोटंच ठरलं.

नॉस्ट्रडॅमसने तिसऱ्या महायुद्धाचं भाकित वर्तविलेलं आहे. एरिका चीथम यांच्या मते शतक 2, छंद 41 नुसार तिसरं महायुद्ध 1983 मध्ये किंवा शतक 1, छंद 51 नुसार 1985 मध्ये किंवा शतक 2, छंद 5 नुसार 23 मार्च 1986 रोजी होईल असा नॉस्ट्रडॅमसचा होरा आहे. तिसरं महायुद्ध 1999 मध्ये सुरू होईल, अशी शक्‍यताही नॉस्ट्रडॅमसने वर्तविली असल्याचं (शतक 2, छंद 46) चीथम सांगतात. परंतु हे सर्व खोटं ठरलेलं आहे.


तात्पर्य

नॉस्ट्रडॅमसला खरोखरच भविष्यातील घटना त्याच्या त्या पाण्याच्या परातीत दिसत होत्या, तर मग असंच म्हणावं लागेल की त्याला 1979 पर्यंतच्याच घटना दिसल्या! तेवढ्यांचंच खरं भाकित तो वर्तवू शकला! किंवा मग असं म्हणावं लागेल, की घटना घडून गेल्यानंतरच त्याच्या भविष्याचा अर्थ लागावा अशी काही त्याची "योजना' असावी! आणि असं जर असेल, तर त्याच्या भविष्यवाणीला काही अर्थच राहात नाही!!

खरंतर नॉस्ट्रडॅमसच्या भविष्यवाणीचा अर्थ आहे तो एवढाच, की युरोपातील मध्ययुगीन अंधःकारात जन्मास आलेल्या नॉस्ट्रडॅमस नावाच्या ज्योतिष आणि गूढशास्त्राच्या अभ्यासकाला, स्वसंमोहित अवस्थेत झालेले भ्रम त्याने लिहून काढले आणि त्याला भविष्यवाणी असे नाव दिले. यापलीकडं त्यात काही एक खरं नाही. त्याची भविष्यवाणी खरी ठरते असं म्हटलं जातं. पण त्याचं श्रेय नॉस्ट्रडॅमसचं नाही. ते त्याच्या भाष्यकारांचं आहे. कारण त्यांनीच तर नॉस्ट्रडॅमसच्या अमूर्त काव्यात त्यांना वाटेल ती भाकितं कोंबून बसविली आहेत!!


संदर्भ -
- The Profesis of Nostradamus - Erika Chetham
- नॉस्ट्रडॅमसची स्फोटक भविष्यवाणी - अशोक पाध्ये (खंड -1)
- जयभाष्य नॉस्ट्रडॅमस - जयकुमार आळंदकर, अमित तेजस प्रकाशन, सोलापूर या पुस्तकाचे प्रा. शशिकांत लोखंडे यांनी केलेले परीक्षण - रविवारची नवशक्ति, 20 जून 1999